
De androgyne mens | Homo Androgynus
Elke man heeft een vrouwelijke kant, en elke vrouw heeft een mannelijke kant in de persoonlijkheid.
De mens is bij uitstek een androgyne diersoort. Door middel van onze androgyne kern, stellen we onze overleving al honderdduizenden jaren veilig.
Androgynie maakt ons wendbaar, sociaal en empathisch. Androgynie heeft er zelfs toe geleid dat wij als enige soort op aarde complexe, globale en hoogtechnologische beschavingen zijn gaan bouwen.
Androgynie gaat niet over sekse, uiterlijk of gedrag. Androgynie gaat in de eerste plaats over onze geest. Wat mensen uniek maakt is dat wij in onze binnenwereld allemaal toegang hebben tot zowel mannelijke als vrouwelijke kwaliteiten. Er heerst in ons een polariteit die wij in balans kunnen brengen, als yin en yang.
De androgyne kern van de mens staat echter ook weer niet los van sekse, uiterlijk en gedrag. We kunnen de verschillen tussen man en vrouw, en een fenomeen als LHBTI, eigenlijk alleen goed begrijpen als we hiernaar kijken door een androgyne lens.
Androgynie betekent niet dat mannen niet mannelijk mogen zijn, en vrouwen niet vrouwelijk. Juist niet: de mannelijkheid van de man komt het best tot zijn recht als er óók ruimte is voor zijn vrouwelijke kant, en de vrouwelijkheid van de vrouw komt het best tot zijn recht als er ook ruimte is voor haar mannelijke kant. Vergelijk het met licht en donker: zwart wordt zwarter als er wit naast ligt. Androgynie maakt contrast zichtbaar.
Decennia onderzoek naar androgynie heeft laten zien dat de meeste mannen overwegend mannelijk in hun persoonlijkheid zijn, en de meeste vrouwen overwegend vrouwelijk. Maar er zijn ook mannen die overwegend vrouwelijk zijn, en vrouwen die overwegend mannelijk zijn. Die groep overlapt deels met de LHBTI-groep, maar niet volledig. Hoe dan ook hebben zelfs de meest mannelijke mannen een vrouwelijke kant, en zelfs de meest vrouwelijke vrouwen een mannelijke kant. Juist dat maakt ons mens.
Androgynie speelt een sleutelrol in allerlei religieuze, spirituele en mystieke tradities. Het inzicht dat er een geheimzinnige polariteit bestaat in het universum én in de mens, lijkt al zo oud als de mensheid.
Onze soort staat nu op het punt om dit oeroude geheim te herontdekken. En dat komt precies op tijd, want we zullen dit inzicht hard nodig hebben in de grote transitie waar de menselijke soort voor staat.
Zo’n 12.000 jaar geleden schakelde de mens opeens over naar patriarchale culturen. Dit heeft grote invloed gehad op onze androgyne kern: die is in twee stukken gehakt. Mannen moesten opeens enkel mannelijk zijn, vrouwen enkel vrouwelijk. En mannelijkheid kwam bóven vrouwelijkheid te staan, in plaats van ernaast. Op die manier werden we afhankelijk gemaakt van machtsongelijkheid en autoriteit.
Op dit moment staat het patriarchale fundament van onze samenleving te schudden op zijn grondvesten door de uitdagingen van het antropoceen. Er is nu een unieke kans om over te schakelen naar het fundament van vóór 12.000 jaar geleden. Een fundament dat uitgaat van radicale gelijkwaardigheid tussen mannelijk en vrouwelijk. Dat lijkt de enige manier waarop we de grote uitdagingen die op ons afkomen de baas kunnen zijn.
Maar het patriarchaat laat niet zomaar los. Nog altijd zijn de krachten sterk die mensen in autoritaire, hiërarchische en econtrolerende verbanden willen laten leven. Zij willen de huidige instabiliteit juist aangrijpen om het patriarchaat definitief te stabiliseren via totalitaire politiek.
De mens staat op een tweesprong. Kiest onze soort voor herstel van onze androgyne kern, of voortzetting van 12.000 jaar patriarchale onderdrukking? Wat kunnen we zelf doen om juist nu het contact met onze androgyne binnenwereld te herstellen, en wat levert dat op?
Tot zover de context van mijn aanstaande boek, De Androgyne Mens, dat naar verwachting begin 2024 uitkomt. In dit boek komen de volgende onderwerpen aan bod:
- Wat is het verschil tussen mannelijk en vrouwelijk? Hoe kunnen we tot definities komen zonder te stereotyperen en stigmatiseren?
- Wat is het verschil tussen sekse en gender, en wat levert dat onderscheid ons op?
- Waarom kunnen we gender het beste begrijpen via een driehoeksbenadering, als een concept waarin het bewustzijn, het lichaam en sociale relaties kruisen?
- Wat zijn de valkuilen van woke genderwetenschap, en hoe omzeilen we die?
- Welke rol speelde androgynie in de evolutionaire ontwikkeling van de mens, en hoe ontwikkelde de mens zich van nomadische jagers en verzamelaars tot hoogtechnologische globalisten?
- Waarom schakelde de mens over van matriarchale verbanden gebaseerd op empathie naar patriarchale verbanden gebaseerd op controle, en welke rol speelt de landbouw daarin?
- Hoe zijn patriarchale culturen ontstaan, hoe onderscheiden die zich van meer matriarchale culturen, en waarom biedt juist de huidige tijd de kans om over te schakelen?
- Wat maakt de mens in de kern een matriarchale diersoort, en hoe verhoudt de mens zich tot andere matriarchale diersoorten, zoals paarden, olifanten en bultruggen?
- Hoe heeft het patriarchaat tot individualisme en technologische innovatie geleid, en hoe nemen we deze patriarchale kroonjuwelen mee naar een nieuwe, gelijkwaardige wereld?
- Hoe gaat het met mannen, is het onderwijssysteem wel goed voor jongens, en biedt onze samenleving wel genoeg ruimte voor mannelijkheid?
- Hoe gaat het met vrouwen, wat zijn de verdiensten en de valkuilen van 100 jaar feminisme, en welke uitdagingen zijn nog te overwinnen?
- Hoe kunnen we de polariserende gender wars tussen feministen en transgenders begrijpen, en hoe kunnen feministen en transgenders hun belangen weer schakelen zodat zij samen een front vormen tegen het patriarchaat?
- Hoe kunnen we seksualiteit opnieuw leren begrijpen door de lens van androgynie, wat zijn de consequenties voor hetero’s en LHBTI, en welke rol speelt monogamie nog in androgyne seksuele relaties?
- Wat zijn de gevaren van een patriarchale cultuur die zich definitief vestigt, en wat is het verband tussen het patriarchaat en totalitarisme?
- Waarom bieden juist de uitdagingen die met het antropoceen gepaard gaan de kansen tot de overgang naar een nieuw matriarchaal fundament voor onze samenlevingen, en hoe kan de mens in balans leven met zichzelf, technologie en de aarde?
- Hoe ga jij om met jouw mannelijke en vrouwelijke kanten, hoe zit de patriarchale cultuur ook in jou, en hoe ontwikkel je hierover bewustwording?
- Wat kun je zelf doen om je androgyne binnenwereld te herstellen, hoe speelt schaduwwerk daarin een rol, en wat levert het op om daarmee aan de slag te gaan?
Mijn boek De Androgyne Mens (Homo Androgynus) is op dit moment in ontwikkeling, en wordt begin 2024 verwacht.
Mijn algemene visie op androgynie heb ik uiteengezet in verschillende artikelen en blogs. Die zijn te lezen op laurensbuijs.org/publicaties en laurensbuijs.org/blog.
Zie hier voor een overzicht van mijn wetenschappelijke werk over androgynie; zie hier voor een overzicht van mijn blogs over androgynie.